Is suppletie nodig?

De meningen over het antwoord op deze vraag zijn verdeeld. Het Voedingscentrum, de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit en soms ook de huisarts stellen dat de meeste mensen geen voedingssupplementen nodig hebben, omdat ze voldoende voedingsstoffen binnenkrijgen door gevarieerd te eten. Alleen bepaalde groepen die extra voedingsstoffen nodig hebben, zoals zwangere vrouwen, jonge kinderen, ouderen en veganisten zouden baat hebben bij voedingssupplementen. Deze instanties volgen het advies van de Gezondheidsraad, die weer de normen volgt van de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid EFSA.

Vanuit de orthomoleculaire geneeskunde wordt een andere visie aangehangen. Namelijk dat tekorten vaker voorkomen dan wordt gesteld, dat tekorten een rol kunnen spelen in fysieke klachten en dat suppletie op maat ondersteunend kan zijn voor herstel van een verstoorde balans in het lichaam. Steeds meer onderzoek op Pubmed, de databank voor medisch wetenschappelijk onderzoek, laat de samenhang zien tussen het gebrek aan bepaalde voedingsstoffen en fysieke verstoringen.

Laten we eens wat breder kijken. Is gezond eten genoeg? En hoe kunnen voeding en voedingssupplementen ons helpen in onze vitaliteit?

1. Is ‘gevarieerd eten’ genoeg?

Gevarieerd eten is ‘eten volgens het advies van het Voedingcentrum en volgens de Schijf van Vijf’. In andere landen worden soortgelijke modellen gehanteerd, echter met onderlinge verschillen. Zo heeft Canada bijvoorbeeld geen vlees en zuivel meer opgenomen in hun meest recente voedingsrichtlijnen. Ook de Schijf van Vijf is aan verandering onderhevig. Er is dan ook geen eenduidige waarheid over wat gezonde voeding voor ons is, en dus evenmin over of we daarmee alles binnen krijgen wat we nodig hebben.

Stel dat we toch uitgaan van de Schijf van Vijf als het voorbeeld van gezonde voeding, hoeveel mensen eten dan consequent op deze wijze? Uit onderzoek van supplementenwinkel Flinndal blijkt dat 48% van de ondervraagden probeert dagelijks zo te eten. Dat betekent dat 52% van de mensen dit onvoldoende doet.

Eveneens zorgwekkend is de toename van het aantal mensen met overgewicht. In 1990 had één op de drie volwassen Nederlanders matig of ernstig overgewicht. In 2018 was dit ruim 50%. Het percentage mensen met ernstig overgewicht (obesitas) is in dezelfde periode verdubbeld van 6,2 tot 13,9%. Gezond en gevarieerd eten lijkt dan ook steeds meer een hele opgave te zijn.

De uitspraak van het Voedingscentrum ‘dat we bij gevarieerde voeding in principe geen extra suppletie nodig hebben’, zou in theorie dus kunnen kloppen. Het geeft in mijn beleving echter ook een verkeerd signaal af aan iedereen die meent (redelijk) gezond te eten, maar in de praktijk zelfs niet eens dagelijks de Schijf van Vijf haalt. Laat staan dat men de juiste hoeveelheid vitaminen en mineralen binnen krijgt. 

In dit artikel wordt een en ander nog eens zeer uitgebreid uitgelegd.

2. Minder vitaminen, mineralen en spoorelementen aanwezig in allerlei soorten voedsel, en met name groenten en fruit

Of dit zo is, ook daarover zijn de onderzoeken verdeeld. Het Voedingscentrum stelt dat we de afname niet goed kunnen meten. Andere onderzoeken laten zien dat er tussen 1985 en 2002 bijvoorbeeld een afname is van 73% minder calcium in broccoli, 71% minder magnesium in wortels en 87% minder vitamine C in aardbeien. Door gebruik van kunstmest raken akkergronden steeds verder uitgeput. Planten moeten sneller groeien zodat er ook sneller geoogst kan worden. En tot slot zorgen langere transporttijden (bijvoorbeeld broccoli afkomstig uit Spanje) voor een verlies van voedingswaarde. Ook dit geeft te denken over het al dan niet binnenkrijgen van voldoende vitaminen en mineralen.

3. De enorme toename van toxische belasting

We leven in een tijd waarin het aantal en de verschillende soorten toxines enorm aan het toenemen zijn. Denk aan chemische stoffen, luchtvervuiling, toxines in plastic, speelgoed, cosmetica, schoonmaakmiddelen, verf, zware metalen en pesticiden. Maar ook aan alcohol, tabak en toevoegingen in bewerkte voeding. Ons lichaam heeft dat allemaal te verwerken. Om dit goed te kunnen, hebben we voldoende vitaminen en mineralen nodig. Een toename van toxines impliceert dus tevens de wenselijkheid van een toename van vitamines en mineralen.

4. De toename van stress en prikkels

Door snelle veranderingen in onze maatschappij zijn ook stress en prikkels (druk, altijd maar aan staan, beeldschermen, et cetera) enorm toegenomen. Onze lichamen staan allemaal in min of meerdere mate bloot aan chronische stress. Langdurige stress vergt veel inspanning van ons lichaam. Het verbruik van vitaminen en mineralen neemt ook hierdoor sterk toe.

5. Veranderingen in voedselaanbod en omgevingsfactoren

Terwijl het Voedingscentrum haar best doet om voor te schrijven wat gezonde voeding is, zien we tevens in de afgelopen decennia een enorm aanbod aan voeding van mindere tot slechte kwaliteit. Ons eetpatroon is sterk veranderd. Zo eten we veel bewerkte tot zeer bewerkte voeding (met (trans)vetten, zout, suikers en zoetstoffen) en eten we meer granen en dierlijke producten. Veranderingen in ons voedselaanbod zorgen voor beduidend minder aanvoer van vitaminen en mineralen. Met een enorme toename van lichamelijke klachten en chronische ziektes tot gevolg.

6. Gebruik van medicijnen

Het gebruik van medicijnen tot slot kan eveneens zorgen voor een sneller verbruik van voedingsstoffen. Omzetting van deze medicijnen door onze lever zorgt bijvoorbeeld voor verbruik van cofactoren (vitaminen en mineralen). Ook kan bij gebruik van bijvoorbeeld statines een correctie of aanvulling met vitamine D en Q10 zeer wenselijk zijn. Suppletie op maat kan een aantal bijwerkingen van medicijnen opvangen. Lang niet iedereen die medicijnen gebruikt, is zich hiervan bewust.

Goede voeding?

Wil je er dus zeker van zijn dat je voldoende voedingsstoffen binnen krijgt, dan is een eerste vereiste dat je voeding op orde is. Je voeding op orde brengen, betekent zorgen voor de goede eiwitten, koolhydraten, vetzuren, vitaminen en mineralen. Het betekent ook puur eten; zoveel mogelijk vermijden van bewerkte voeding en toxines. 

Hulp voor de korte en preventie voor de lange termijn

Nu pleit ik er vervolgens niet zonder meer voor dat iedereen maar massaal aan de suppletie gaat. Suppletie moet zinvol zijn en bij voorkeur op maat. Echter, nu wordt te vaak door de huisarts of het Voedingscentrum geroepen dat ‘gezonde mensen met een goed voedingspatroon’ geen extra vitaminen en mineralen nodig hebben. Dat kan ervoor zorgen dat mensen die extra ondersteuning hard kunnen gebruiken, denken dat het niet nodig is. Een gemiste kans. Een juistere uitspraak zou zijn: ‘alleen als je ruim voldoende gevarieerd eet, dan krijg je voldoende voedingsstoffen binnen. De meeste mensen voldoen hier echter niet aan’.

Met behulp van suppletie op maat kun je dus niet alleen absolute tekorten opheffen maar ook relatieve. Over absolute tekorten spreek je als je bijvoorbeeld een duidelijk B12 of vitamine D tekort hebt. Onder de normaalwaarde gemeten. Relatieve tekorten zijn tekorten die nu wellicht nog geen problemen opleveren, maar die bij het steeds langer voortduren van het tekort wel kunnen gaan leiden tot fysieke klachten. Het gaat dan om een verbetering van de lichamelijke conditie en gezondheid.

Met de juiste voeding en suppletie zijn er veel mogelijkheden om je gezondheid te ondersteunen. Overigens voor een goede gezondheid en vitaliteit zijn ook goede slaap, ontspanning, stressreductie en beweging essentieel.

Wil je weten welke gezondheidswinst jij kunt behalen door middel van voeding, suppletie, beweging of leefstijl? Neem dan contact met me op.